Aanraken is een oervorm van communiceren. Zonder aanraking sterft een zuigeling, zelfs als aan alle andere levensbehoeftes is voldaan. Aanraken is dan ook een van onze levensbehoeftes. We hebben het nodig voor een gezonde en goede ontwikkeling.
Aanraakspel kan een zinvolle bijdrage leveren aan een goed pedagogisch klimaat. Door de vele toepassingsmogelijkheden is het inzetbaar bij verschillende lesvormen.
Maar werkt dit dan juist geen ongewenste aanraking in de hand, wordt vaak gevraagd? Uit onderzoek is echter gebleken dat kinderen, door al op jonge leeftijd op te groeien met aanraakspel, juist weerbaarder worden tegen ongewenste aanraking. Bij het aanraakspel leren kinderen namelijk ook hun grenzen aangeven en elkaars grenzen respecteren.
Kindermassage is een van de vormen van aanraakspel. Bij “onderlinge” kindermassage gaat het niet om het manipuleren van de spieren, maar om het leren omgaan met aanraking en het stimuleren van de huid. Belangrijk om te vermelden is dat dit gewoon over de kleding heen gaat. Het is overigens wel te vergelijken met het spel: rara, wat teken ik op je rug?
De vorm van onderlinge kindermassage die wij kennen, komt uit landen als Denemarken en Zweden. Marijke Sluijter heeft door haar ervaringen te bundelen in het boek: Aanraken een levensbehoefte, de basis gelegd voor de onderlinge kindermassage in Nederland. We spreken over onderlinge kindermassage omdat kinderen in groepen normaal gesproken elkaar masseren. Tenzij ze hiervoor te jong zijn. Onderlinge massage wordt al in meer dan 40 landen ter wereld gegeven, onder andere in de kinderopvang en op basisscholen, maar niet overal is deze gelijk. In Nederland en België gebruiken we het vooral in combinatie met verhaaltjes, liedjes en een kriebelbox vol kriebelmaterialen.
Massage heeft, mits het op een juiste manier toegepast, effecten als een betere focus, meer ontspanning, verbeterde weerstand, kinderen krijgen een beter lichaamsbesef, meer zelfvertrouwen en het draagt bij aan meer onderlinge verbondenheid binnen de groep. Happy Kids Massage is één van de meest toegepaste vormen van onderlinge kindermassage op dit moment in Nederland en België. Hoewel de basis ligt bij de onderlinge kindermassage, is het de afgelopen jaren verder ontwikkeld en wordt het inmiddels op meerdere manieren ingezet. Niet enkel meer in de kinderopvang en op scholen, maar bijvoorbeeld ook in de kindercoaching, binnen de gehandicaptenzorg en het gezin.
Door de massage tijdens het aanraakspel worden gelukshormonen als Oxytocine en Dopamine aangemaakt die bijdragen aan een gevoel van welbehagen, ontspanning en verbondenheid bij zowel de gever als ontvanger.
Voordat je begint met het toepassen van massage/aanraakspel in een groep is het van belang je eerst goed te verdiepen in de basisopbouw, de effecten en mogelijkheden. Het is aan te bevelen hiervoor een speciale training te volgen. Bijvoorbeeld de Kriebelboxworkshop voor in de kinderopvang of de training: Rust en verbinding in de groep, die meer geschikt is voor op basisscholen. Want hoe begin je met massage binnen een groep? Waar moet je rekening mee houden? Hoe informeer je bezorgde ouders en hoe vaak moet het worden toegepast voor een merkbaar resultaat?
Voor het toepassen binnen groepen is er een stappenplan. Je begint namelijk niet meteen met massage bij elkaar. Ontspanningsoefeningen, verbindend spel, selfcare massage en het aanleren van de massagegrepen gaan hier bijvoorbeeld aan vooraf. Afhankelijk van de leeftijd wordt de manier hoe je dit doet, aangepast. En natuurlijk mag ook een kriebelbox niet ontbreken.
Vooral bij jonge kinderen is de kriebelbox het favoriete onderdeel uit de Happy Kids Massage.
Aanraakspel kan een fundamentele bijdrage leveren aan de fysieke, emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling. Dat gaat verder dan persoonlijk belang. Meer verbondenheid leidt tot evenwichtigere mensen die rekening met elkaar houden. Meer ontspanning leidt tot minder agressie. Dat en het afnemen van angst en eenzaamheid zijn belangrijke stappen in de richting van een harmonieuze en intelligente samenleving. Door corona is er nog meer huidhonger ontstaan dan dat er daarvoor al was. Veel kinderen krijgen de aandacht en aanraking van hun ouders, maar de afgelopen maanden is wel gebleken dat er ook binnen gezinnen steeds meer spanningen zijn. Er wordt minder aangeraakt waardoor mensen meer last hebben van stresshormonen en dus lichamelijke stressklachten. Met de juiste tips en tools kunnen opvoeders, zeker ook in deze tijd, op een verantwoorde en veilige manier aan de slag gaan met aanraakspel en kindermassage. De kinderopvang, gastouders en basisscholen zijn een perfecte plek om kinderen hiermee in aanraking te brengen.
Tot slot een praktijkervaring van Petra de Ruijter. Eén van de Happy Kids Massage trainers die ervaring heeft met het toepassen van de methode binnen de kinderopvang.
“Ik werk inmiddels ruim 2 jaar met Happy Kids Massage op het kinderdagverblijf. Ik gebruik meerdere keren per week de kriebelbox en gebruik ook vaak één van de boeken of een kriebelversje. Ik merk dat de meeste kinderen dit erg leuk vinden. En vaak vragen ze ook of ik ze wil masseren met de materialen uit de kriebelbox. Het is genieten om te zien hoe een kindje helemaal ontspant als je het masseert en voor je het weet zit er een hele rij te wachten op hun beurt. Met zingen kiezen kinderen ook vaak kriebel liedjes waarbij ze dan de massagegrepen in de lucht meedoen. Soms zie je ze spontaan elkaar masseren. Ik vind massage in deze vorm een waardevolle aanvulling op het kinderdagverblijf".
Zelf mocht ik als het "Bosvrouwtje" ook een keer te gast zijn in de opvang waar Petra werkt. Zoals op de foto te zien is gaan kinderen echt voor de massage zitten of staan ze netjes te wachten tot ze aan de beurt is. Petra heeft ook een leuke video opgenomen voor de HKM Advent Challenge waarin ze laat zien hoe ze de jonge kinderen de grepen aanleert met een versje over De Sneeuwpop. Klik voor de video op DEZE LINK.
Bekijk ook het interview op YouTube dat ik had met Petra en Chantal over werken met de kriebelbox in de kinderopvang.
Klik HIER voor meer informatie over de Kriebelbox workshop.
Wil je meer weten over de mogelijkheden van het toepassen van Happy Kids Massage of vind je het leuk wanneer ik een keer een gastles verzorg? Live of online. Neem dan gerust contact op. En/of volg Happy Kids Massage op Facebook , Instagram en YouTube.
Corina Elzenaar (uitgeefster en bedenkster Happy Kids Massage methode)
www.happykidsmassage.com bronvermelding: Aanraken een levensbehoefte van Marijke Sluijter
Dit artikel is in opdracht van Kiddo magazine geschreven en is verschenen in het blad in de 1e editie van 2022 .